DE TEKENAAR
dagboekfragment uit 1937
De tekenaar is 28 jaar
Amsterdam, De Stad.Sinds het bezoek op mijn veertiende jaar en door wat ik daarna over het leven en de mogelijkheden gehoord en gelezen had, stond Amsterdam me voor ogen als het oord van kansen op levensgeluk. En kijk, nu staat deze stad om het tafereel van mijn kleine leven, als een grootse omlijsting. Hoe klein en rumoerig wriemelt het tussen de stilzwijgendheid van de hoge huizen! Hier bruist het leven met schrijnende contrasten.
Er is een frappante tegenstelling van drukke straten en mijmerende grachten, verkeer en wandelaars. Je ziet er de flanerende, te pronk lopende pauwenfiguren. Daar dwars doorheen staat, arm en grauw, de sjofelheid.
Geboeid wordt ik erdoor; aangetrokken als door spattend vuurwerk dat in schitterende kleuren opknettert. Daar staan de musea en de kerken, de torens en transen, de gevels van de oude historische gebouwen. Ze spreken een fluisterende taal. Boven al het rumoer rijzen ze op naar de oneindigheid van de avondhemel. Zo boeiend! Je wordt uitgenodigd om deel te hebben aan de vele goede dingen die de stad presenteert.
Des te dieper kwellen de kwade dingen, die monsterachtig zich aftekenen.
Kom eens in de straten waar van hartstocht de sfeer geladen is. Waar opeengepakt speculanten in ongebonden driften zich verschuilen in hun loerende holen, afgeschut met bloemen en opgesmukte franje van half doorzichtige gordijnwazen. Met uitbundige lichtschijn en koortsachtige muziek en gistende drank lokken ze tot het helse festijn van hun donkere bedrijven. De geblankette camouflage dient er zich aan aan de in onrust verkerende massa.
Ook die waarheid, deze bodemloze afgrond waarin men neerstort, laat ik door me heen huiveren. Ook ik onderga de wonderlijke tweestrijd, want dit trekt omdat je aards bent.
Dit vrolijk verkeer is het voorportaal van de hel. Daar is dus ook iets om van te schrikken in m'n gaan door de stad.
Zo heb je in de stad het grof perverse en daar is het hooggestemd fijne.